Duygusal Açlık – Fiziksel Açlık
Beslenme, vücudun sağlıklı bir şekilde işlev görebilmesi için gerekli olan besin maddelerini almayı ifade eder. Yapılan araştırmalar yemek yemenin üzerinde fizyolojik ihtiyaçların yanında psikolojik ve duygusal ihtiyaçlarında etkisinin olduğunu göstermektedir.
Duygusal ve fiziksel açlık, insanların yemek yeme motivasyonları açısından iki farklı durumu ifade eder:
Duygusal Açlık: Genellikle stres, üzüntü, yalnızlık, can sıkıntısı veya kaygı gibi duygusal durumların etkisiyle ortaya çıkar. Fiziksel olarak aç olmasanız bile duygusal açlık, bu duygularla başa çıkmak için yiyeceklere yönelmenize neden olabilir. Genellikle ani bir istek olarak belirir ve belirli türde gıdalar (çikolata, makarna, hamur işi, hamburger, paketli gıdalar vs) tüketme arzusunu tetikler. Bir yiyeceğin tadına bakmak istersiniz ve sürekli o yiyeceği düşünürsünüz. Birden kendinizi yemek yerken bulabilirsiniz. Yediklerinizin porsiyonunu kontrol edemezsiniz. Örneğin bir paket bisküvinin hepsini yediğinizi farketmeyebilirsiniz. Yemek, kısa vadede duygusal rahatlama sağlar, ancak duygusal açlık yemek sonrasında genellikle suçluluk veya pişmanlık hissiyle sonuçlanabilir.
Fiziksel Açlık: Vücudunuzun enerji ihtiyacı olduğunda ortaya çıkan doğal bir sinyaldir. Mide kazınması, baş dönmesi veya enerji düşüklüğü gibi belirtilerle kendini gösterir. Fiziksel açlık, zamanla artar ve herhangi bir besin türüyle giderilebilir. Bu açlık doyduğunuzda kaybolur ve yemek sonrası kendinizi iyi hissetmenize neden olur. Yiyecek tercihiniz olabilir ama esnektir. Seçeneklere açıksınızdır. Yediğiniz yemeğin farkında olursunuz.
Duygusal ve fiziksel açlık arasındaki farkları bilmek, sağlıklı beslenme alışkanlıkları oluşturmak için önemlidir. Duygusal yeme eğilimindeyseniz, bu durumu fark etmek ve başa çıkma yolları geliştirmek, genel ruh sağlığınız ve beslenme düzeniniz açısından faydalı olabilir.
Yeme farkındalığı kazanmak/duygusal açlığı kontrol altına almak için;
⭐️Yavaş yavaş yemek,
⭐️Sadece aç olduğunuzda yemek,
⭐️Öğün atlamamak,
⭐️Doyduğunuzu hissettiğinizde yemek yemeyi bırakmak,
⭐️Tetikleyici yiyecekleri evden uzak tutmak (Paketli gıdalar, hamur işi, tatlılar vs.),
⭐️Porsiyonların boyularını azaltmak (Öğünlerde kendinize özel tabaklar hazırlamakta fayda vardır. Sofrada ortadan yemek porsiyon kontrolünü zorlaştırır),
⭐️Yemek yerken dikkat dağıtıcı etkenleri azaltmak (Televizyon, bilgisayar, telefon vs.),
⭐️Stresle başa çıkmanın yollarını bulmak,
⭐️Beslenme günlüğü tutmak (Gün içerisinde farkında olmadan atıştırma durumu olmaması için, neyi ne kadar yediğinizi daha iyi görmek için günlük tutmak fayda sağlayacaktır),
⭐️Gün içerisinde sürekli aktif halde olmak (Bir hobi edinmek, kitap okumak, spor yapmak veya gün sonunda gevşeme aktiviteleri yapmak vs.),
⭐️Su içmek (Bazen susuzluk hissi fiziksel açlık gibi hissedilebilir. Gerçekten aç olup olmadığınızı anlamak için önce bir bardak su içmeyi deneyin. Daha sonra hala aç hissediyorsanız yemek yemeye devam edin)
oldukça önemlidir.